Πολιτισμός

2024: Τα πρόσωπα που έφυγαν από τη ζωή τη φετινή χρονιά

Αλεξέι Ναβάλνι, Λίαμ Πέιν, Ρεμπέκα Τσεπτεγκέι και Τζίμι Κάρτερ είναι μερικά από τα πρόσωπα που "σημάδεψαν" τη χρονιά που μας πέρασε.

Το 2024, έφυγαν από τη ζωή ο αντιφρονών Αλεξέι Ναβάλνι, ο τραγουδιστής Λίαμ Πέιν, η ηθοποιός Μάγκι Σμιθ, ο συγγραφέας Πολ Όστερ, ο παραγωγός και μουσικός Κουίνσι Τζόουνς…

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

• 4: Ντέιβιντ ΣΟΟΥΛ, 80 ετών, ηθοποιός, γεννηθείς στις ΗΠΑ που έλαβε τη βρετανική υπηκοότητα το 2004, είχε ενσαρκώσει τον Χατς στην αμερικανική αστυνομική σειρά "Starsky and Hutch" τη δεκαετία του 1970.
• 29: Σάντρα ΜΙΛΟ, 90 ετών, Ιταλίδα ηθοποιός, που είχε συνεργαστεί με κορυφαίους σκηνοθέτες όπως οι Ρομπέρτο Ροσσελίνι, Φεντερίκο Φελίνι, Λουίτζι Τζάμπα και Ντίνο Ρίζι.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

• 1: Καρλ ΓΟΥΕΔΕΡΣ, 76 ετών, Αφροαμερικανός ηθοποιός γνωστός κυρίως για την ενσάρκωση του πυγμάχου Απόλο Κριντ στη σειρά ταινιών «Ρόκι»,
• 3: Βίκτορ-Εμμανουήλ της Σαβοΐας, 86 ετών, γιος του τελευταίου βασιλιά της Ιταλίας Ουμπέρτο.
• 4: Χάγκε ΓΚΕΙΝΓΚΟΜΠ, 82 ετών, πρωθυπουργός της Ναμίμπια (1990-2002 και 2012-2015) και στη συνέχεια πρόεδρος (2015-2024), μορφή της ανεξαρτησίας και σφοδρός αντίπαλος του καθεστώτος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.
• 5: Ζαν ΜΑΛΟΡΙ, 101 ετών, Γάλλος εθνολόγος και εκδότης, ακάματος συνήγορος των "πρώτων λαών" ιδιαίτερα του Βορρά, καταγγέλλοντας την "κούραση" μιας Δύσης που έχασε την επαφή με τη φύση.
• 5: Τόμπι ΚΙΘ, ο τραγουδιστής της κάντρι που έγραψε το «Should’ve Been a Cowboy», το πιο δημοφιλές τραγούδι του είδους της δεκαετίας του ’90.
• 6: Σέιτζι ΟΖΑΟΥΑ, Ιάπωνας μαέστρος, ένας από τους διασημότερους διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του, ο οποίος διηύθυνε τις πιο φημισμένες ορχήστρες του κόσμου.
• 6: Τζον ΜΠΡΟΥΤΟΝ, 76 ετών, πρώην πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, ο οποίος συνέβαλε στο να χτιστούν το 1998 τα θεμέλια της ''Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής'', όπως έχει γίνει γνωστή η ειρηνευτική συμφωνία της Βόρειας Ιρλανδίας, και στη συνέχεια υπηρέτησε ως πρεσβευτής της ΕΕ στην Ουάσινγκτον.
• 7: Αλφρέντ ΓΚΡΟΣΕ, 99 ετών, Γαλλογερμανός ιστορικός και πολιτειολόγος, μείζων φυσιογνωμία της συμφιλίωσης και της συνεργασίας ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία.
• 9: Ρομπέρ ΜΠΑΝΤΕΝΤΕΡ, 95 ετών, υπουργός Δικαιοσύνης των κυβερνήσεων του Φρανσουά Μιτεράν που κατήργησε την θανατική ποινή στην Γαλλία το 1981.
• 16: Αλεξέι ΝΑΒΑΛΝΙ, 47 ετών, βασικός επικριτής του Βλαντίμιρ Πούτιν, που πέθανε στη φυλακή υπό ασαφείς συνθήκες.
• 21: Πάμελα ΣΑΛΕΜ, 80 ετών, Βρετανίδα ηθοποιός, η οποία είναι περισσότερο γνωστή για την εμφάνισή της στην ταινία Τζέιμς Μποντ «Ποτέ μην ξαναπείς ποτέ».
• 26: Τζέικομπ ΡΟΤΣΙΛΝΤ, 87 ετών, Βρετανός τραπεζίτης, μέλος μίας από τις πιο γνωστές τραπεζικές δυναστείες της Ευρώπης,
• 29: Πάολο ΤΑΒΙΑΝΙ, 92 ετών, σκηνοθέτης, που μαζί με τον αδελφό του Βιτόριο ήταν σημείο αναφοράς του ιταλικού σινεμά.

ΜΑΡΤΙΟΣ

• 1: Άιρις ΑΠΦΕΛ, 102, Αμερικανίδα επιχειρηματίας, σχεδιάστρια, fashion icon.
• 1: Ακίρα ΤΟΡΙΓΙΑΜΑ, 68 ετών, Ιάπωνας δημιουργός κόμικς μάνγκα, γνωστός για πολύ δημοφιλή κόμικς όπως τα «Dragon Ball» και «Dr. Slump».
• 21: Φρεντερίκ ΜΙΤΕΡΑΝ, 76 ετών, ανιψιός του πρώην προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, πρώην υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας και άνθρωπος της τηλεόρασης.
• 23: Μαουρίτσιο ΠΟΛΙΝΙ, 82 ετών, Ιταλός πιανίστας, βιρτουόζος των έργων του Σοπέν και του Μπετόβεν.
• 25: Κρις ΚΡΟΣ, 71 ετών, μπασίστας που έγινε γνωστός ως μέλος του new wave συγκροτήματος Ultravox.
• 26: Ρίτσαρντ ΣΕΡΑ, 85 ετών, Αμερικανός γλύπτης, σημαίνουσα μορφή της σύγχρονης τέχνης.
• 27: Τζο ΛΙΜΠΕΡΜΑΝ, 82 ετών, πρώην γερουσιαστής των ΗΠΑ, υποψήφιος αντιπρόεδρος του Αλ Γκορ στις εκλογές του 2000.
• 29: Λούις ΓΚΟΣΕΤ ΤΖΟΥΝΙΟΡ, 87 ετών, ο πρώτος μαύρος ηθοποιός που κέρδισε Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

• 1: Λου ΚΟΝΤΕΡ, 102 ετών, ο τελευταίων επιζών του USS Arizona, του αμερικανικού πολεμικού που έμεινε στην ιστορία καθώς βυθίστηκε όταν ο ιαπωνικός αυτοκρατορικός στρατός βομβάρδισε το Περλ Χάρμπορ.
• 8: Πίτερ ΧΙΓΚΣ, 94 ετών, Βρετανός φυσικός, βραβευμένος με Νόμπελ Φυσικής το 2013 για το «Σωματίδιο Χιγκς», που θεωρείται το θεμελιώδες στοιχείο της θεμελιώδους δομής της ύλης.
• 10: Ο. Τζ. ΣΙΜΠΣΟΝ, 76 ετών, πρώην σούπερ σταρ του αμερικανικού ποδοσφαίρου, η δίκη του οποίου για διπλή ανθρωποκτονία το 1995 κέντρισε το ενδιαφέρον των Αμερικανών, πριν τελικά αθωωθεί.
• 12: Ρομπέρτο ΚΑΒΑΛΙ, 80 ετών, διάσημος Ιταλός σχεδιαστής που άρχισε να ασχολείται με τη μόδα σε νεαρή ηλικία και το 1970 δημιούργησε τον δικό του οίκο.
• 30: Πολ ΟΣΤΕΡ, 77 ετών, πολυγραφότατος αμερικανός δημιουργός μυθιστορημάτων, ποιημάτων και ταινιών που έγινε διάσημος στη διεθνή λογοτεχνική σκηνή με την «Τριλογία της Νέας Υόρκης».

ΜΑΪΟΣ

• 9: Ρότζερ ΚΟΡΜΑΝ, 98 ετών, Αμερικανός σκηνοθέτης, μορφή του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου.
• 13: Άλις ΜΑΝΡΟ, 92 ετών, Καναδή συγγραφέας, βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2013.
• 19: Εμπραχίμ ΡΑΪΣΙ, 63 ετών, πρόεδρος του Ιράν, που έχασε τη ζωή σε συντριβή ελικοπτέρου.

ΙΟΥΝΙΟΣ

• 5: Ακίρα ΕΝΤΟ, 90 ετών, Ιάπωνας βιοχημικός, ο οποίος ανακάλυψε τις στατίνες.
• 18: Ανούκ ΕΜΕ, 92 ετών, ηθοποιός, ένα από τα διασημότερα πρόσωπα του γαλλικού σινεμά του 20ου αιώνα, ηθοποιός ταινιών όπως οι «Ένας άνδρας και μια γυναίκα», «Λόλα» και «Ντόλτσε Βίτα».
• 20: Ντόναλντ ΣΑΔΕΡΛΑΝΤ, 88 ετών, Καναδός ηθοποιός, βραβευμένος με τιμητικό Όσκαρ, πρωταγωνιστής των ταινιών "MASH", "Klute" και "The Hunger Games".

ΙΟΥΛΙΟΣ

• 1: Ισμαήλ ΚΑΝΤΑΡΕ, 88 ετών, ο επιφανέστερος σύγχρονος Αλβανός συγγραφέας που αντιστάθηκε στο καθεστώς του Εμβέρ Χότζα.
• 12: δρ Ρουθ ΓΟΥΕΣΤΧΑΪΜΕΡ, Αμερικανίδα σεξολόγος που έγινε φυσιογνωμία της ποπ κουλτούρας καθώς ενθάρρυνε τους Αμερικανούς να κάνουν σεξ συχνά, με ασφάλεια και με φαντασία.
• 13: Σάνεν ΝΤΟΧΕΡΤΙ, 53 ετών, Αμερικανίδα ηθοποιός, περισσότερο γνωστή για τη συμμετοχή της στις αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές ‘Χτυποκάρδια στο Μπέβερλι Χιλς’, στο ρόλο της Μπρέντα Γουόλς και ‘Οι Μάγισσες’, στον ρόλο της Πρου Χάλιγουελ.
• 19: Νγκουγέν Φου ΤΡΟΝΓΚ, 80 ετών, ηγέτης του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, που παρέμεινε στο πιο ισχυρό αξίωμα στη χώρα για 13 χρόνια.
• 19: Σίλα Τζάκσον ΛΙ, 74 ετών, Αμερικανίδα βουλευτής, μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, που εκπροσώπησε επί σχεδόν τρεις δεκαετίες την 18η εκλογική περιφέρεια του Τέξας στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
• 27: Έντνα Ο’ ΜΠΡΑΪΑΝ, 93 ετών, Ιρλανδή συγγραφέας, γνωστή για το επαναστατικό και φεμινιστικό λογοτεχνικό της έργο.
• 30: Φουάντ ΣΟΥΚΡ, 63 ετών, κορυφαίο στέλεχος της λιβανικής οργάνωσης Χεζμπολάχ.
• 31: Ισμαΐλ ΧΑΝΙΓΙΑ, 62 ετών, πολιτικός ηγέτης της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

• 14: Τζίνα ΡΟΟΥΛΑΝΤΣ, 94 ετών, θρυλική αμερικανίδα ηθοποιός, βραβευμένη τρεις φορές με Emmy, δυο φορές υποψήφια για Όσκαρ για την ενσάρκωση ισχυρών χαρακτήρων ή γυναικών με σοβαρά προβλήματα υγείας σε φιλμ όπως τα Gloria (1980) και A Woman Under the Influence (1974), που είχε σκηνοθετήσει ο ελληνοαμερικανός σύζυγός της Τζον Κασσαβέτης.
• 18: Αλέν ΝΤΕΛΟΝ, 88 ετών ιερό τέρας του γαλλικού κινηματογράφου.
• 18: Φιλ ΝΤΟΝΑΧΙΟΥ, 88 ετών, ο παρουσιαστής που άλλαξε την εικόνα της τηλεόρασης στις ΗΠΑ με ένα τοκ σόου που παιζόταν επί δεκαετίες και συχνά επικεντρωνόταν σε ευαίσθητα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.
• 19: Μάικ ΛΙΝΤΣ, 59 ετών, Βρετανός μεγιστάνας της τεχνολογίας που έχασε τη ζωή του όταν το γιοτ του βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών της Σικελίας.
• 26: Σβεν-Γκόραν ΕΡΙΚΣΟΝ, 76 ετών, Σουηδός, ένας από τους κορυφαίους προπονητές της Ευρώπης τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 και ο πρώτος ξένος τεχνικός που ανέλαβε την εθνική Αγγλίας.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

• 5: Ρεμπέκα ΤΣΕΠΤΕΓΚΕΪ, 33 ετών, μαραθωνοδρόμος από την Ουγκάντα, η οποία έγινε παρανάλωμα του πυρός από τον σύντροφό της που την περιέχυσε με βενζίνη λίγες εβδομάδες μετά τη συμμετοχή της στον Μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού.
• 5: Σέρτζιο ΜΕΝΤΕΣ, 83 ετών, θρύλος της βραζιλιάνικης μουσικής ο οποίος έκανε γνωστή σε όλο τον κόσμο την μπόσα νόβα.
• 9: Τζέιμς Ερλ ΤΖΟΟΥΝΣ, 93 ετών, Αμερικανός ηθοποιός, που έγινε διάσημος όταν δάνεισε τη φωνή του στον φανταστικό χαρακτήρα Νταρθ Βέιντερ, αλλά και για την πλούσια θεατρική και κινηματογραφική του καριέρα.
• 11: Αλμπέρτο ΦΟΥΧΙΜΟΡΙ, 86 ετών, πρώην πρόεδρος του Περού στον οποίο είχε απονεμηθεί χάρη τον Δεκέμβριο, παρά την καταδίκη του το 2009 να εκτίσει 25 χρόνια κάθειρξης για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
• 15: Ελίας ΧΟΥΡΙ, 76 ετών, ένας από τους μεγαλύτερους Λιβανέζους μυθιστοριογράφους της γενιάς του και ένθερμος υπερασπιστής της παλαιστινιακής υπόθεσης.
• 27: Μάγκι ΣΜΙΘ, 89 ετών, Βρετανίδα ηθοποιός, βραβευμένη δύο φορές με Όσκαρ, πρωταγωνίστρια στις ταινίες του "Harry Potter" και στη σειρά "Downton Abbey".
• 27: Χασάν ΝΑΣΡΑΛΑ, 64 ετών, ηγέτης της λιβανικής οργάνωσης Χεζμπολάχ.
• 28: Κρις ΚΡΙΣΤΟΦΕΡΣΟΝ, 88 ετών, Aμερικανός ηθοποιός και θρυλική μορφή της μουσικής κάντρι.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

• 9: Ράταν ΤΑΤΑ, 86 ετών, πρώην πρόεδρος του Tata Group, ο οποίος έφερε στο διεθνές προσκήνιο τον ινδικό όμιλό του, τον οποίο επέκτεινε με μια σειρά εξαγορών υψηλού προφίλ.
• 12: Άλεξ ΣΑΛΜΟΝΤ, 69 ετών, Σκωτσέζος πολιτικός, που διετέλεσε πρώτος υπουργός Σκωτίας και ηγέτης του Εθνικού Κόμματος Σκωτίας (SNP).
• 16: Λίαμ ΠΕΪΝ, 31 ετών, Βρετανός μουσικός, πρώην μέλος του συγκροτήματος "One Direction", όταν έπεσε από το μπαλκόνι του τρίτου ορόφου ξενοδοχείου στο Μπουένος Άιρες.
• 16: Γιαχία ΣΙΝΟΥΑΡ, 61 ετών, πολιτικός ηγέτης της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, εγκέφαλος των επιδρομών της οργάνωσης τον Οκτώβριο του 2023 στο νότιο Ισραήλ.
• 20: Φετουλάχ ΓΚΙΟΥΛΕΝ, 83 ετών, Τούρκος ιεροκήρυκας, ο άνθρωπος τον οποίο η κυβέρνηση της Τουρκίας χαρακτήριζε ενορχηστρωτή της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016.
• 21: Πολ ΝΤΙ ΑΝΟ, 66 ετών, τραγουδιστής των Iron Maiden στα δύο πρώτα άλμπουμ τους.
• 28: Μανουέλ «ΓΟΥΑΧΙΡΟ» ΜΙΡΑΒΑΛ, 91 ετών, διάσημος κουβανός μουσικός, ο τρομπετίστας του συγκροτήματος Buena Vista Social Club.
• 29: Τέρι ΓΚΑΡ, 79 ετών, Αμερικανίδα ηθοποιός, γνωστή από τις ταινίες «Φρανκενστάιν Τζούνιορ», «Στενές επαφές τρίτου τύπου» και «Τούτσι».

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

• 3: Κουίνσι ΤΖΟΟΥΝΣ, 91 ετών, Αμερικανός μουσικός παραγωγός, τραγουδοποιός, συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας.
• 18: Σαρλ ΝΤΙΜΟΝ, Γάλλος συνθέτης του θρυλικού τραγουδιού "Non, je ne regrette rien" και συνοδοιπόρος της "La Mome" (Εντίθ Πιάφ).
• 20: Τζον ΠΡΕΣΚΟΤ, 86 ετών, πρώην αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης επί πρωθυπουργίας Τόνι Μπλερ.
• 24: Μπάρμπαρα Τέιλορ ΜΠΡΑΝΤΦΟΡΝΤ, 91 ετών, Βρετανή μυθιστοριογράφος συγγραφέας μπεστ-σέλερ που έχουν μεταφρασθεί σε όλο τον κόσμο.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

• 4: Ανρί ΜΠΟΡΛΑΝ, 97 ετών, ο μόνος που επέζησε από τα 6.000 εβραιόπουλα κάτω των 16 ετών που εκτοπίστηκαν από τη Γαλλία στο Άουσβιτς το 1942, συγγραφέας του βιβλίου-μαρτυρία για το Ολοκαύτωμα "Ευχαριστώ που επέζησες".
• 17: Μαρίσα ΠΑΡΕΔΕΣ, 78 ετών, Ισπανίδα ηθοποιός, η καριέρα της οποίας χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα από τις έξι ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε με σκηνοθέτη τον Πέδρο Αλμοδόβαρ.
• 25: Οσάμου ΣΟΥΖΟΥΚΙ, 94 ετών, μια εμβληματική φυσιογνωμία της ομώνυμης ιαπωνικής βιομηχανίας αυτοκινήτων και δίτροχων την οποία διηύθυνε επί σαράντα και πλέον χρόνια.
• 27: Ολίβια ΧΑΣΕΪ, Βρετανίδα ηθοποιός, που είχε τιμηθεί με το βραβείο Χρυσή Σφαίρα για τον ρόλο της έφηβης Ιουλιέτας στην ταινία "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Φράνκο Τζεφιρέλι το 1968.
• 28: Ολιβιέ ΤΟΝΤ, 95 ετών, Γάλλος δημοσιογράφος και συγγραφέας, γνωστός κυρίως από την πολυβραβευμένη βιογραφία του Αλμπέρ Καμύ.
• 29: Τζίμι ΚΑΡΤΕΡ, 100 ετών, πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, που είχε τιμηθεί και με το Νόμπελ Ειρήνης.