Take it or leave it
Του Αλέξη Σπυρόπουλου.
Εννέα μήνες στην Αθήνα για το σχολείο, μετά οι τρεις μήνες που ξεκαλοκαίριαζα στο χωριό, ύστερα πάλι στην Αθήνα για την επόμενη τάξη του σχολείου, κάθε φορά (και τον Ιούνιο από την Αθήνα στο χωριό και τον Σεπτέμβριο από το χωριό στην Αθήνα) η μετάβαση για ένα παιδί του Δημοτικού ήταν "σε ένα άλλο κόσμο" κυριολεκτικά. Στην Αθήνα ήταν το διαμέρισμα, η μπανιέρα, το ζεστό νερό από τον θερμοσίφωνα, η τουαλέτα, έξω ο ηλεκτροφωτισμός, το λεωφορείο, η άσφαλτος, τα αυτοκίνητα, το παιγνίδι σε αδειανά και ξέφραγα οικόπεδα προτού γίνουν πολυκατοικίες, τα ψώνια στον μπακάλη και στον μανάβη. Στο χωριό ήταν το σπίτι στην άπλα, το μπάνιο κάθε Σάββατο σε μια σκάφη στον στάβλο δίπλα στα ζώα, το ζεσταμένο στη φωτιά νερό, το χτιστό "μέρος" (η τούρκικη τουαλέτα) έξω από το σπίτι, το φως από τα αστέρια και το φεγγάρι ή το σκοτάδι-πίσσα τη νύχτα, το ποδήλατο, το χώμα στον δρόμο, τα τρακτέρ, το παιγνίδι όπου μας έκανε κέφι, ο μπαχτσές, οι κότες. Take it or leave it!
Η γιαγιά μου, δεν ήξερε αγγλικά. Δεν είχε βγάλει δημοτικό, καν. Είχε μονάχα, τη λεγόμενη λαϊκή (θυμο)σοφία. Τη θυμάμαι να με μπάζει στο νόημα με την απλή, και τόσο πυκνή, κουβέντα "όχι όπως τα ήξερες εκεί, όπως εδώ τα βρήκες". Ενα πολύτιμο μάθημα, για τις δύο επιλογές. 'Η μεμψιμοιρείς απ' το πρωί ως το βράδι επειδή αλλιώς "τα ήξερες εκεί" οπότε δυστυχείς και δεν βλέπεις την ώρα να φύγεις, ή προσαρμόζεσαι "όπως εδώ τα βρήκες" οπότε περνάς ζάχαρη και θέλεις να μη έρθει ποτέ η ώρα που θα φύγεις. Αλλά να κάνουμε τα πράγματα εμείς εδώ όπως τα ήξερες εκεί για να 'σαι ευχαριστημένος εσύ, forget it. Πήρα ασυναίσθητα, τη δεύτερη επιλογή. Με αυτή την επιλογή, τα καλοκαίρια στο χωριό με χάραξαν για όλους τους ωραίους λόγους. Με ακολουθούν από δέκα χρονώ τα βιώματα, τα νιώθω βαθιά μέσα μου, ως σήμερα που κοντεύω στα εξήντα. Ενα μάθημα, για όλη την εν συνεχεία ζωή.
Ταξιδεύεις στο εξωτερικό. Δεν έχει νόημα να γκρινιάζεις όλη μέρα ότι "στην Ελλάδα είναι αλλιώς". Κακώς ξεκίνησες, τότε. Καλύτερα, μείνε στην Ελλάδα. 'Η, σέβεσαι και αποδέχεσαι πώς είναι τα δεδομένα εκεί οπότε απολαμβάνεις το ταξίδι. Ταξιδεύω πέμπτη φορά, σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Σε πέμπτη διαφορετική ήπειρο της Γης. Πάντοτε και παντού, με συνοδεύει η πυκνή κουβέντα της γιαγιάς. Οπως τα έχουν, εκεί. Οχι όπως τα έχουμε, εδώ. Μα, δεν θα μπορώ να πίνω όσο αλκοόλ θέλω όπου το θέλω. Πράγματι η Ντόχα, η Λουσάιλ, η Αλ Κορ δεν είναι ο Λαγανάς, το Φαληράκι, η Χερσόνησος, το Αλγκάρβε, η Ιμπίθα, η Ιπανέμα. Αν δεν το αντέχεις κάτσε σπίτι, ξημεροβραδιάσου στην παμπ, δες και τα ματς εκεί, γίνε λιώμα, όλα καλά. Μα, δεν θα επιτρέπεται στα γήπεδα του Κατάρ να κυματίζουν οι σημαίες με τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Αλλ' από πότε τα γήπεδα του ποδοσφαίρου είναι χώροι για να κυματίζουν σημαίες των πάσης φύσεως -ισμών; Στα γήπεδα είθισται, νομίζω, να κυματίζουν οι σημαίες των ομάδων που διαγωνίζονται.
Μα, οι γυναίκες. Μα, οι ομοφυλόφιλοι. Μα, οι εργάτες. Ενα-ένα. Ημουν τέσσερις ημέρες για αναψυχή τον Φεβρουάριο, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είχε γεμίσει ο τόπος, μιλιούνια φίλων της Παλμέιρας για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Ανδρες, γυναίκες, παιδιά, ζευγάρια, παππούδες, οικογένειες, μικροί, μεγάλοι, μεσαίοι, γκέι, στρέιτ, κανείς δεν πείραξε κανένα. Πρόβλημα δεν είδα, πουθενά. Δεν είδα φυσικά, και καμία Βραζιλιάνα να κυκλοφορεί με στρινγκ. Τώρα στο Παγκόσμιο Κύπελλο, στη διοργάνωση εργάζονται μερικές χιλιάδες άνθρωποι. Εχω τη βέβαιη πληροφόρηση πως από κανένα δεν ζητήθηκε, ως προαπαιτούμενο για την πρόσληψη, πιστοποιητικό σεξουαλικών φρονημάτων. Στο σπίτι σου, στο δωμάτιό σου, στο κρεβάτι σου κάνεις ό,τι θέλεις. Σε μπελάδες ενδέχεται να σε βάλει, η πρόκληση της περιπαθούς επίδειξης σε δημόσια θέα. Αλλ' αυτό, δεν πιάνει τους γκέι μόνον. Πιάνει και τους στρέιτ. Τους πιάνει, όλους.
Οι εργάτες. Η χειρωνακτική δουλειά ιδίως το καλοκαίρι εκεί κάτω, εξ ορισμού είναι βαριά καλογερική. Αυτό δεν έχει να κάνει με το Κατάρ. Εχει να κάνει, με όλες τις χώρες στον Κόλπο. Και στο Μπαχρέιν είναι βαριά αυτή η καλογερική, και στο Ομάν επίσης, και στη Σαουδική Αραβία εξίσου. Δεν πηγαίνουν στη χειρωνακτική δουλειά, καλοζωισμένοι. Οι ντόπιοι, ή το διεθνές εργατικό δυναμικό από τον "πολιτισμένο" κόσμο. Πηγαίνουν στη βαριά καλογερική (ή, μήπως, στην Ευρώπη είναι η εικόνα πολύ διαφορετική;) οι ευάλωτοι και οι απελπισμένοι της Ινδίας, του Μπανγκλαντές, του Πακιστάν, του Νεπάλ, της Σρι Λάνκα. Ενα καλό της περί το Μουντιάλ κατακραυγής ήταν ότι πράγματι στο Κατάρ, την τελευταία διετία κυρίως, στη νομοθεσία έχουν περάσει σοβαρές μεταρρυθμίσεις ως προς τα δικαιώματα των εργατών. Μία προίκα, για να μείνει και μετά. Τις αναγνωρίζουν πλέον, αυτές τις μεταρρυθμίσεις, ακόμη και οι κατακραυγάζοντες.
Η συζήτηση για "χιλιάδες" εργάτες που έχασαν τη ζωή τους στον βωμό του Μουντιάλ, είναι μία σκέτη παράνοια. Οι μάλλον αυθαίρετοι αριθμοί των νεκρών, αριθμοί που έτσι κι αλλιώς στην κάθε καταγγελία κυμαίνονται σε μεγάλες αποκλίσεις, απλώς...δεν βγαίνουν (είτε πάρουμε την ανώτατη τιμή της διακύμανσης είτε την κατώτατη). Είναι άχαρο να συζητάμε την ανθρώπινη ζωή, με όρους στατιστικής. Μπορούμε να συζητάμε όμως, με όρους κοινής λογικής. Εάν στο Κατάρ έχουν μεταναστεύσει για να εργάζονται στις βαριές δουλειές μισό εκατομμύριο Ινδοί, το να φεύγουν ετησίως από τη ζωή 250 στους 500.000 είναι λυπηρό μεν, φυσιολογικό δε, ποσοστό θνησιμότητας. Για να βγουν οι αριθμοί που διακινούνται, ο μοναδικός τρόπος είναι να "συνδεθούν" με το Παγκόσμιο Κύπελλο όλοι οι θάνατοι ανθρώπων στο έδαφος του Κατάρ τα τελευταία δώδεκα χρόνια. Δηλαδή από την ημέρα που το Κατάρ, τον Δεκέμβριο του 2010 στη Ζυρίχη, κέρδισε την ψηφοφορία για την ανάληψη της διοργάνωσης. Στον πόλεμο ως γνωστόν, το πρώτο θύμα δεν είναι ο πρώτος νεκρός. Το πρώτο θύμα, είναι η πραγματικότητα. Η αλήθεια. Πολύ περισσότερο, στον πόλεμο των news και των fake news.
Μικρή χώρα, διοργάνωση δυσθεώρητης (για το μέγεθός της) κλίμακας. Είναι αυτόματη συνεπαγωγή, πολέμου. Θα φάει στο κεφάλι, η μικρή χώρα, τον καταρράκτη της ξινίλας του λεγόμενου Δυτικού Κόσμου. Τη ζήσαμε μες στο μεδούλι μας, εκείνη την ψύχωση, ως Αθήνα 2004. Ηταν η Ελλάδα πριν τους Αγώνες, ο παράδεισος για τους τρομοκράτες. Η αμερικανική Ντριμ Τιμ τότε, έμεινε σε κρουαζιερόπλοιο. Σήμερα στα ντοκιμαντέρ, λένε πως μετανιώνουν για τη χαμένη ευκαιρία να ανακατευτούν στο Ολυμπιακό Χωριό με τους αθλητές όλων των φυλών και όλων των σπορ. Εκαναν τον βίο του Καραμανλή, οι επιτηδευμένα ξινοί και οι επιτηδευμένα ψυχωσικοί, αβίωτο. Μέχρι ν' αγοράσουμε, για μερικά ψωροδισεκατομμύρια, το C4I. Επειτα, όλα ήταν φανταστικά. Το Κατάρ λέει, πλήρωσε ώστε (να γίνουν στραβά μάτια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και) να πάρει το Μουντιάλ. Οντως όλοι οι άλλοι που παίρνουν Μουντιάλ, ή Ολυμπιακούς Αγώνες, το πετυχαίνουν με τον σταυρό στο χέρι. Και είναι χώρες-πρότυπα, στο ranking των ατομικών ελευθεριών.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο, κακώς λεγόταν ευθύς εξαρχής Παγκόσμιο Κύπελλο διότι...δεν ήταν παγκόσμιο. Ηταν, στον εικοστό αιώνα, ΔυτικοευρωΛατινοαμερικανικό Κύπελλο. Ακόμη και στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, το λεγόμενο Διηπειρωτικό, έπαιζαν μόνον οι πρωταθλητές Ευρώπης και Νότιας Αμερικής, όχι οι πρωταθλητές των λοιπών ηπείρων. Παγκόσμιο με όλη τη σημασία έγινε, στην τελευταία τριακονταετία. Διότι "ταξίδεψε" στη Βόρεια Αμερική, στην Απω Ανατολή, στην Αφρική, στην Ανατολική Ευρώπη. Τώρα, και στον Αραβικό Κόσμο. Ετσι έπρεπε, τελεία. Μακάρι κάποια στιγμή, να φτάσει και στην Ωκεανία (η οποία, παρεμπιπτόντως, πήρε το Μουντιάλ Γυναικών το ερχόμενο καλοκαίρι). Οπου και να ταξιδεύει, όποιος και να ταξιδεύει εκεί που κάθε φορά το Παγκόσμιο Κύπελλο ταξιδεύει, ο απαράλλακτος χρυσός κανόνας είναι ο κανόνας της γιαγιάς. Οχι όπως τα ξέρεις. Οπως εκεί θα τα βρεις.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ VIDEO
